Servo's

Servo's zijn er in vele soorten, maten en kwaliteiten. Om de juiste servo's voor je model te kiezen, moet je met verschillende zaken rekening houden.

ServoDatabase.com biedt een goed overzicht van een groot aantal servo's.

Stelkracht

Hoe groter de roeroppervlakken en/of roeruitslagen en/of hoe sneller het vliegtuig, hoe hoger de stelkracht moet zijn. Het is moeilijk om daar een vuistregel voor te geven. Meestal zal de fabrikant van het model een indicatie geven. Anders moet je kijken naar vergelijkbare modellen.

Voor een gemiddeld beginnersvliegtuig (spanwijdte 1,3 tot 1,7 m) zijn standaardservo's met een stelkracht van 2,5 tot 3,5 kgcm geschikt. Als je voor de rolroeren twee aparte servo's gebruikt, hoeven deze wat minder stelkracht te hebben dan wanneer je beide rolroeren met één servo bedient. En als de richtingroerservo ook het neuswiel bestuurt, is een wat sterkere servo aan te bevelen. Voor het bedienen van de gasklep van een verbrandingsmotor is nauwelijks stelkracht nodig en volstaat een kleine servo.

Steltijd

Een servo moet het liefst zo snel mogelijk de bewegingen van de stuurknuppel volgen. Maar hoe sneller een servo stelt, hoe meer stroom deze trekt of hoe minder stelkracht deze heeft.

Voor een gemiddeld beginnersmodel zal een standaard servo met een steltijd van 0,2 tot 0,3 s/60° snel genoeg zijn. Voor de staartsturing van een modelhelikopter is altijd een snelle servo nodig (steltijd minder dan 0,08 s/60°). Een te trage servo zal in combinatie met de elektronische gyroscoop leiden tot het slingeren van de staart (net als een te grote gevoeligheid van de gyroscoop).

Analoge en digitale servo's

Digitale servo's volgen kleine bewegingen van de stuurknuppel sneller, krachtiger en nauwkeuriger dan analoge servo's. Maar digitale servo's trekken wel fors meer stroom.

Servo's die door een gyroscoop worden aangestuurd, moeten beslist digitaal (en snel) zijn.

Elektromotor: 3 of 5 polen, coreless, brushless

Goedkope servo's hebben een conventioneel elektromotortje met meestal 3 of 5 polen. Duurdere servo's hebben een 'coreless' of een 'brushless' motortje.

Een motortje met 5 polen is krachtiger dan een even groot motortje met 3 polen. Krachtiger betekent ook een snellere reactie.

In vergelijking met een conventioneel elektromotortje is de rotor van een coreless motortje lichter en daardoor in staat om sneller te versnellen en te vertragen. Daardoor is de steltijd kleiner en de nauwkeurigheid beter.

Een brushless motortje is krachtiger en heeft een beter rendement dan een conventioneel motortje van dezelfde grootte. Bovendien is een brushless motortje minder gevoelig voor slijtage.

Afmetingen, gewicht en kwaliteit

Qua afmetingen zijn er grofweg 4 categoriën servo's: micro, mini, standaard en groot.

Het gewicht wordt mede bepaald door het materiaal van de behuizing, de tandwielen (kunststof of metaal) en de lagering van de stelas (glijlager, enkel kogellagertje of dubbel gelagerd met kogellagertjes). Een goede lagering zorgt dat de stelas minder (snel) speling heeft.

Een metalen behuizing voert de warmte beter af dan een kunststof behuizing.

Metalen tandwielen ('metal gear') zijn beter bestand tegen mechanische overbelasting. Maar ze slijten sneller dan kunststof tandwielen, vooral naarmate de intensiteit van trillingen op de stuurstang groter is.

In principe moet je een servo nooit met de hand verdraaien. Zeker bij kleine servo's leidt dit tot schade aan de tandwielen.

Voedingsspanning

De meeste servo's werken op een voedingssspanning tussen 4,8 en 6,0 V. Dat betekent dat de ontvanger gevoed moet worden met 4 NiMH-cellen (geen 5!) of met een 'battery elimination circuit' (BEC). Om direct een 2S LiPo-accu (7,4 V) te kunnen gebruiken, moet je speciale 'high voltage' (HV) servo's hebben.

Bij de hoogste voedingsspanning is een servo krachtiger en sneller dan bij de laagste voedingsspanning. Maar de kans dat de servo het plotseling begeeft is wel groter.

Let altijd goed op dat servo's niet aanlopen, vooral servo's die gedurende de hele vlucht in een bepaalde stand blijven staan (zoals servo's voor een intrekbaar landingsgestel of voor flaps). Een servo die zijn gewenste eindstand niet kan bereiken, trekt erg veel stroom.